Af hækkandi matvælaverði...

Varanleg hækkun á matvælaverðiSkýrsla OECD og FAO 

Þann 29. maí birtu OECD og FAO skýrslu um horfur í landbúnaði 2008 til 2017. Megin niðurstaða skýrslunnar er að verð á matvælum sé nú í sögulegu hámarki og komi til með að lækka eitthvað á ný. Engu að síður spá þessar stofnanir því að meðalverð á helstu búvörum verði umtalsvert hærra næstu tíu árin en það var á síðasta áratug. Ýmsir þættir sem valdið hafa hækkunum á matvælaverði undanfarin misseri munu áfram stuðla að háu verði til lengri tíma litið.

Sú gríðarlega hækkun sem orðið hefur á matvælaverði síðan 2005/2006 er að hluta til afleiðing óhagstæðs veðurfars í mikilvægustu kornræktarhéruðum heimsins sem hafa síðan áhrif á aðrar jarðræktarafurðir og búfjárafurðir vegna samkeppni um land. Þessi staða er ekki ný af nálinni en hefði ein og sér nægt nú, í ljósi birgðastöðu, til að hækka afurðaverð umtalsvert. Þetta hefur hins vegar gerst áður og mun gerast aftur.

Það eru hinsvegar öfl framboðs og eftirspurnar sem munu leiða til þess að spár sérfræðinga hljóða upp á varanlega verðhækkun til lengri tíma litið. Þegar litið er til framboðs á landbúnaðarvörum, spáir OECD að aukin uppskera á flatareiningu hafi meiri þýðingu í auknu framboði en stækkun ræktarlands. Aukin afurðasemi búfjár eykur einnig framboð á mjólk og kjöti. Á eftirspurnarhliðinni valda breytt matarræði, flutningar fólks til borga, hagvöxtur og fólksfjölgun aukinni eftirspurn eftir landbúnaðarvörum. Ofan á þetta bætist eftirspurn eftir fóðri til eldsneytisframleiðslu. Þó þessi eftirspurnarþáttur vegi minna en aukin eftirspurn eftir mat og fóðri, þá er þetta stærsta nýja uppspretta eftirspurna í áratugi og vegur því þungt í verðhækkun landbúnaðarvara.

Þannig er því spáð að verð á nautakjöti og svínakjöti hækki um 20% milli meðaltals áratugarins 1998-2007 til meðaltals áratugarins 2008-2017. Á sama hátt hljóða spár upp á 30% hækkun á hrásykri, 40-60% hækkun á hveiti, maís og undanrennudufti og yfir 60% hækkun á smjöri og olíufræjum og yfir 80% hækkun á jurtaolíu. Þrátt fyrir þetta er rétt að benda á að spáð er verðlækkunum frá því verðlagi sem nú ríkir. Hins vegar gera spárnar ráð fyrir meiri verðsveiflum í framtíðinni en hingað til. Eftirspurn verður sömuleiðis minna viðkvæm fyrir verðbreytingum til framleiðenda þar sem hlutur hráefna í útsöluverði til neytenda fer lækkandi og eftirspurn frá iðnaði vex; veðurfar og búvöruframboð kann að verða breytilegra en áður með lofstlagsbreytingum og spákaupmenska fjárfestingasjóða sem ekki tengjast viðskiptum með landbúnaðarvörur í framvirkum samningum minnkar eða eykst eins og hagnaðarmöguleikar bjóða upp á. 

Meðal annarra niðurstaðna í skýrslu OECD er: 

• Bæði neysla og framleiðsla eykst hraðar í þróunarlöndum á öllum búvörum nema hveiti. Árið 2017 er reiknað með að þessi lönd séu ráðandi í viðskiptum með helstu búvörur.
• Hátt verð mun koma til góða bændum í þróuðum og þróunarlöndum sem eiga viðskipti með afurðir sínar á almennum markaði. Hins vegar er ólíklegt að margir bændur í þróunarlöndum, sem ekki tengjast mörkuðum, njóti þessa ávinnings.
• Búist er við áframhaldandi spennu á kornmarkaði þar sem ólíklegt er að birgðir korns nái sömu stöðu og á síðasta áratug.
• Neysla á hvers kyns jurtaolíu mun aukast meira en á öðrum jurtaafurðum á næstu 10 árum. Þessi þróun er knúin áfram bæði af eftirspurn eftir matvælum og lífeldsneyti.
• Reiknað er með að hlutdeild Brasilíu í kjötútflutningi muni vaxa í 30% á árinu 2017.

 

Í fréttatilkynningu með skýrslunni kemur fram að afleiðingarnar komi þyngst niður á fátæku og svöngu fólki. Íbúum í stórborgum fátækra landa sem eru háðir því að kaupa allan mat. Matvælahjálp þarf að koma til en til lengri tíma þarf að örva framleiðni í landbúnaði í þessum löndum og efnhagsvöxt almennt.

Bólgu-Móri bítur

Svona að öllu gamni slepptu.... Verðbólgan er að rýja heimilin inn að skyrtunni þessa dagan. Allt verðlag hækkar dag frá degi..... Lánin hækka um hundruð þúsunda milli mánaða sjá færslu mína í gær. Háir vextir eru svo eflaust verðbólguhvetjandi í sjálfu sér. Ég óttast að við séum rétt að sjá "reykinn af réttunum" ....

Háir stýrivextir farnir að bíta

Orðlaus...

Þessi fyrirsögn er alveg kostuleg.... . Annars tel ég víst að margar húsmæður séu með erlent vinnuafl í húsverkunum en það er víst ekki það sem smiður þessarar fyrirsagnar var með í huga...

Ísfirskar konur fá erlent vinnuafl

Fjárhagur heimilanna í mótbyr...

Bankarnir spá nú 13 - 14% verðbólgu næstu mánuði. Hvað þýðir það á mannamáli? Þegar ég verð búin að borga af lánunum mínum hjá íbúðalánasjóði í júní munu eftirstöðvar þeirra með verðbótum verða 332.000 kr hærri en þær voru eftir að ég borgaði af þeim í maí. eftir sumarið verður þessi tala samtals komin á aðra milljón. Svo hælir utanríkisráðherra sér af því að hafa sparað ríkissjóði stórfé með því að fresta lántökum ríkissjóðs til að bregðast við efnahagsástandinu. Mér er ísköld alvara, en fjárhagur heimila og fyrirtækja einfaldlega þolir ekki þessar aðstæður....

Íslenska bankakerfið í mótbyr næsta árið?

Farið á kostum...

Það var boðið upp á sundbolta, dýfingar og takka-brettaflug í Basel í kvöld. Lýsing RUV manna á því sem fyrir augu bar var líka fjölbreytt. Tyrkir beittu "demantaspili" og Svisslendingar "umkringstækni"..... Jafnvel höfundar íslenskrar orðabókar mega ekki missa af EM þegar nýyrðunum rignir svona yfir mann......

Tyrkir með sigurmark á síðustu mínútu

Komin heim ...

Í gær kom ég heim frá Póllandi. Þetta var áhugaverð ferð enda efst á baugi sömu mál og annarsstaðar í heiminum, matvælaverð, matvælaframleiðsla hagur bænda og framtíð landbúnaðar í hlýnandi loftslagi. Í gær var spurt í ameríska þættinum "Ertu skarpari en skólakrakki" hvaða skeiði við lifðum á núna. Rétt svar átti að vera nýlífsöld en ég hallast að svari Ragga: "Global warming".

Póllandsferðinni ætla ég að gera betri skil í Bændablaðinu allavega efni ráðstefnunnar. En heim kom ég illa kvefuð og sé ekki fram á að fara í vinnuna fyrr en á miðvikudag. Ég er því heima með Mola litla sem fagnar innilega komu minni og horfi á Frakkland og Rúmeníu keppa á EM í fótbolta.

Landbunadur i heiminum

Sa ad Jon fraendi bloggadi um radstefnu FAO i Rom. Her i Pollandi er mikid raett um matvaelaoryggi, verd a buvorum, hlut landbunadar i ad baeta kjor faetakra i heiminum osfrv. mjog ahugavert. Falconer kemur her seinna i dag ad tala um WTO og Doha lotuna.

Polland

Ja nu virkar bloggid her fra Pollandi. Her er buid ad funda i 2 daga og kjosa nyja forseta IFAP. I kvold er Gala-dinner og Nordmenn hafa tekid islensku domurnar undir sinn verndarvaeng.

Frabaert

Bjork veit hvad hun er ad segja um Island. Hun hefur ferdast vida og hitt listamenn hvadanaeva ur heiminum. Takk Bjork

Ísland verði áfram númer eitt

Molastaðir...

Í gærkvöldi vildi það til að Litli-Moli lokaðist úti. "Mamma gamla" steinrotaðist á koddanum sínum án þess að gera sér grein fyrir þessu. Snemma í morgun heyrðist svo ámátlegt - mjáá - fyrir utan svefnherbergið. Auðvitað var litla prinsinum umsvifalaust hleypt inn og var hann ekki seinn á sér að kúra sig niður við höfðalagið hjá mér. Ég lá reyndar "Mola-megin" í bólinu því stóri erfinginn hafði hreiðrað um sig hinu megin. Það var því nokkur þröng á þingi en bara notalegt að hafa Mola þarna líka.... þetta eru að verða hálfgerðir Molastaðir þarna norðanmegin í kojunni minni .