Útflutningstollar í stað innflutningshindrana

Æ fleiri ríki í heiminum grípa nú til þess ráðs að setja á útflutningstolla á matvæli til að halda niðri verði til neytenda innanlands. Síðustu tvær vikur hafa Kambódía, Indonesía, Kazakstan, Rússland, Argentína, Úkraína og Taíland tekið skrefið og innleitt útfluntingstolla eða aðrar útflutningstakmarkanir s.s. kvóta fyrir fjölmargar landbúnaðarafurðir til að bæta birgðastöðu innanlands og halda aftur af verðhækkunum gagnvart neytendum. Einnig má nefna Kína, Indland og Pakistan. Þessar aðgerðir verða hins vegar til þess að halda niðri verði til bænda og spurningin er því sú hvort afleiðingar aðgerða af þessu tagi til lengri tíma verða þær að bændur auka ekki framleiðslu sína og endirinn verði sá að þegar upp er staðið fáist minna af því sem maður vill fá meira af, þ.e.a.s. matvælum.

 

Mótmæli við hækkandi matvælaverði hafa blossað upp víða um heim nú síðast bárust fréttir um það frá hinu bláfátæka Haiti. Af öðrum löndum má nefna Mexíkó, Indonesíu og Burkína Faso.

 

Á sama tíma og útflutningslönd leggja tolla og aðrar takmarkanir á útflutning matvæla leitast þjóðir sem eru háðar innflutningi, við að byggja upp birgðir af matvælum. Dæmi um það eru Kína, Tyrkland og Íran. Báðar þessar aðgerðir eru síðan fallnar til þess að ýta undir hækkanir á heimsmarkaðsverði búvara.

 

Sem dæmi má nefna að verð á hrísgrjónum í Asíu náði methæðum í lok mars. Í janúar var verð á tonni af hrísgrjónum $380 en í lok mars var það $760/tonnið. Þrjátíu og fjögur ár eru síðan verð á hrísgrjónum var síðast sambærilega hátt.  Meðalverð á hrísgrjónum árið 2007 var $334/tonn.

 Í nýrri samantekt frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum “Riding a wave” sem nálgast má á www.imf.org, er fjallað um hækkað heimsmarkaðsverð á ýmsum hráefnum s.s. olíu og málmum, og matvælum. Ljóst er að hátt olíuverð hefur áhrif á matvælaverð þar sem allt að 20-50% af uppskeru maís og repjufræja er breytt í lífeldsneyti í sumum löndum. Þetta hefur hins vegar engin áhrif á bensínmarkaðinn því lífeldsneyti er aðeins um 1,5% af eldsneyti sem notað er á farartæki í sömu löndum.  

Óeirðir vegna hungurs